Twitte
اگر شرکتی شرایط عضویت در بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس را نداشته باشد، عضو بازار پایه میشود. این بازار در پایینترین سطح بازار فرابورس قرار دارد که شرایط عضویت شرکتها در آن سادهتر است. قوانین بازار پایه فرابورس
۱- بازار پایه از جمله بازارهای فرابورس است که مطابق با ماده ۴ “دستورالعمل پذیرش، به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران” راه اندازی گردیده است. پس از ثبت شرکتها نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مدارک ارائه شده از جانب شرکتها در کمیته عرضه فرابورس مورد بررسی قرار میگیرد و سپس در فهرست نرخهای بازار پایه فرابورس درج میشوند. لازم به ذکر است این شرکتها فرایند پذیرش را طی نمیکنند. شرکتهای درج شده در بازار پایه در سه دسته طبقه بندی میگردد: شرکتهایی که درخواستی مبنی بر پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی طبق ماده ۹۹ برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران بایستی در این بازار درج گردند.
بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟
مطابق با ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به منظور ارتقاء جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد کشور و ساماندهی بازار متشکل اوراق بهادار کلیه اشخاصی که تاکنون نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام کردهاند مکلفند نسبت به ثبت آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمایند و عدم ثبت، تخلف محسوب میشود. ناشران اوراق بهادار ثبتشده نزد سازمان مذکور باید اطلاعات مالی خود را براساس ترتیبات مقرر در ماده (۴۵) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران منتشر نمایند و معاملات اوراق بهادار ثبت شده در سازمان فقط در بورسها و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز و با رعایت مقررات معاملاتی هر یک از آنها حسب مورد امکانپذیر بوده و معامله اوراق بهادار مذکور بدون رعایت ترتیبات فوق فاقد اعتبار است.
۲- شرکتهایی که نزد سازمان بورس ثبت شدهاند، اما شرایط پذیرش در بازار بورس را ندارند.
۳- شرکتهایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش میشوند، در بازار پایه درج میگردد. مقررات ارائه اطلاعات در این بازار به مراتب سادهتر از بازار اول و دوم است. با توجه به شرایط شرکت معاملات بازار پایه به شکل عادی (دارای دامنه نوسان و در عملیات عادی بازار) یا توافقی (فاقد دامنه نوسان و بر اساس توافق خریدار و فروشنده) انجام میشود.
دسته بندی بازار پایه فرابورس
طبق قوانین جدید، شرکتهای این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دستهبندی شدهاند و دامنه نوسان روزانه آنها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است. این بازار قبلاً (که خود عضوی از فرابورس است) به سه تابلوی الف، ب و ج تقسیم میشد. هرچه در این بازار به پایینتر برویم، ریسک سرمایهگذاری در شرکتهای آن بیشتر میشود. به طوری که قبلاً دامنه نوسان بازار پایه (به جز تابلوی ج که نامحدود بود) روی عدد ۱۰ درصد قرار داشت. اما چندی پیش، قوانین این بازار تغییر کرد که در ادامه این قوانین جدید را بیان خواهیم کرد. دلیل تفاوت تابلوهای مختلف بازار پایه، میزان سرمایه شرکتها و معاملات آنها است. جالب است بدانید که تقریباً یک سوم ارزش فرابورس به بازار پایه تعلق دارد.
پیشتر، دامنه نوسان بالای این بازار، سرمایهگذاران را به سرمایهگذاری در این بازار جذب میکرد. البته، از طرف دیگر برخی سودجویان با همین نوسان بالا افراد و سهامداران مختلف را فریب میدادند و ضرر و زیان فراوانی را بر سهامداران خرد وارد میکردند. به همین دلیل، مسئولان فرابوس تصمیم به تغییرات اساسی در بازار گرفتند. همانطور که اشاره شد، این بازار قبلاً شامل سه تابلوی الف، ب و ج بود. در قانون جدید، تابلوها به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز دستهبندی شدهاند.
دامنه نوسان در تابلوی زرد سه درصد، در تابلوی نارنجی دو درصد و در تابلوی قرمز یک درصد است. براساس تغییرات جدید، روزهای دوشنبه قیمت پایانی تعیین و تا دوشنبه هفته بعد، همان قیمت به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته میشد. اما این قوانین تا حدی جذابیت را برای سرمایهگذاران کاهش میداد. بنابراین، قوانین مذکور مجدداً اصلاح شد. جدیدترین تغییرات در قوانین بازار پایه به شرح زیر است:
تغییرات جدید قوانین بازار پایه
۱- اگر صف خرید و فروش در سه روز متوالی و در یک جهت برقرار باشد و در پایان هر جلسه معاملاتی حداقل دو ده هزارم تعداد سهام شرکت معامله شود، در روز بعدی، دامنه نوسان تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، به ۵، ۴ و ۲ درصد افزایش خواهد یافت (این دامنه نوسان در حالت عادی برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است). پس از آن، دامنه نوسان به شرایط پیشین باز میگردد.
۲- صندوق سرمایهگذاری مختلط و سهام مجازند تا ۱۰ درصد از داراییهای تحت مدیریتشان را در بازار پایه سرمایهگذاری کنند.
۳- در صورتی که ارائه اطلاعات ناشران بازار پایه قابل اتکا بوده و به موقع منتشر شود، فرابورس میتواند پیشنهاد افزایش سرمایه گذاری صندوقها را در بازار پایه ارائه کند.
۱- بازار پایه از جمله بازارهای فرابورس است که مطابق با ماده ۴ “دستورالعمل پذیرش، به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران” راه اندازی گردیده است. پس از ثبت شرکتها نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مدارک ارائه شده از جانب شرکتها در کمیته عرضه فرابورس مورد بررسی قرار میگیرد و سپس در فهرست نرخهای بازار پایه فرابورس درج میشوند. لازم به ذکر است این شرکتها فرایند پذیرش را طی نمیکنند. شرکتهای درج شده در بازار پایه در سه دسته طبقه بندی میگردد: شرکتهایی که درخواستی مبنی بر پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی طبق ماده ۹۹ برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران بایستی در این بازار درج گردند.
بازار پایه فرابورس و قوانین آن چیست؟
مطابق با ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران به منظور ارتقاء جایگاه بازار سرمایه در اقتصاد کشور و ساماندهی بازار متشکل اوراق بهادار کلیه اشخاصی که تاکنون نسبت به انتشار اوراق بهادار اقدام کردهاند مکلفند نسبت به ثبت آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام نمایند و عدم ثبت، تخلف محسوب میشود. ناشران اوراق بهادار ثبتشده نزد سازمان مذکور باید اطلاعات مالی خود را براساس ترتیبات مقرر در ماده (۴۵) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران منتشر نمایند و معاملات اوراق بهادار ثبت شده در سازمان فقط در بورسها و بازارهای خارج از بورس دارای مجوز و با رعایت مقررات معاملاتی هر یک از آنها حسب مورد امکانپذیر بوده و معامله اوراق بهادار مذکور بدون رعایت ترتیبات فوق فاقد اعتبار است.
۲- شرکتهایی که نزد سازمان بورس ثبت شدهاند، اما شرایط پذیرش در بازار بورس را ندارند.
۳- شرکتهایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش میشوند، در بازار پایه درج میگردد. مقررات ارائه اطلاعات در این بازار به مراتب سادهتر از بازار اول و دوم است. با توجه به شرایط شرکت معاملات بازار پایه به شکل عادی (دارای دامنه نوسان و در عملیات عادی بازار) یا توافقی (فاقد دامنه نوسان و بر اساس توافق خریدار و فروشنده) انجام میشود.
دسته بندی بازار پایه فرابورس
طبق قوانین جدید، شرکتهای این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دستهبندی شدهاند و دامنه نوسان روزانه آنها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است. این بازار قبلاً (که خود عضوی از فرابورس است) به سه تابلوی الف، ب و ج تقسیم میشد. هرچه در این بازار به پایینتر برویم، ریسک سرمایهگذاری در شرکتهای آن بیشتر میشود. به طوری که قبلاً دامنه نوسان بازار پایه (به جز تابلوی ج که نامحدود بود) روی عدد ۱۰ درصد قرار داشت. اما چندی پیش، قوانین این بازار تغییر کرد که در ادامه این قوانین جدید را بیان خواهیم کرد. دلیل تفاوت تابلوهای مختلف بازار پایه، میزان سرمایه شرکتها و معاملات آنها است. جالب است بدانید که تقریباً یک سوم ارزش فرابورس به بازار پایه تعلق دارد.
پیشتر، دامنه نوسان بالای این بازار، سرمایهگذاران را به سرمایهگذاری در این بازار جذب میکرد. البته، از طرف دیگر برخی سودجویان با همین نوسان بالا افراد و سهامداران مختلف را فریب میدادند و ضرر و زیان فراوانی را بر سهامداران خرد وارد میکردند. به همین دلیل، مسئولان فرابوس تصمیم به تغییرات اساسی در بازار گرفتند. همانطور که اشاره شد، این بازار قبلاً شامل سه تابلوی الف، ب و ج بود. در قانون جدید، تابلوها به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز دستهبندی شدهاند.
دامنه نوسان در تابلوی زرد سه درصد، در تابلوی نارنجی دو درصد و در تابلوی قرمز یک درصد است. براساس تغییرات جدید، روزهای دوشنبه قیمت پایانی تعیین و تا دوشنبه هفته بعد، همان قیمت به عنوان قیمت پایانی در نظر گرفته میشد. اما این قوانین تا حدی جذابیت را برای سرمایهگذاران کاهش میداد. بنابراین، قوانین مذکور مجدداً اصلاح شد. جدیدترین تغییرات در قوانین بازار پایه به شرح زیر است:
تغییرات جدید قوانین بازار پایه
۱- اگر صف خرید و فروش در سه روز متوالی و در یک جهت برقرار باشد و در پایان هر جلسه معاملاتی حداقل دو ده هزارم تعداد سهام شرکت معامله شود، در روز بعدی، دامنه نوسان تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، به ۵، ۴ و ۲ درصد افزایش خواهد یافت (این دامنه نوسان در حالت عادی برای تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است). پس از آن، دامنه نوسان به شرایط پیشین باز میگردد.
۲- صندوق سرمایهگذاری مختلط و سهام مجازند تا ۱۰ درصد از داراییهای تحت مدیریتشان را در بازار پایه سرمایهگذاری کنند.
۳- در صورتی که ارائه اطلاعات ناشران بازار پایه قابل اتکا بوده و به موقع منتشر شود، فرابورس میتواند پیشنهاد افزایش سرمایه گذاری صندوقها را در بازار پایه ارائه کند.