همه جیز اینجا پیدا میشه از مطالب جالب و خواندنی تا درد دل

[hm1353]

گاه برای ساختنباید ویران کرد
گاه برای داشتنباید گذشت
گاه در اوج تمناباید نخواست

[hm1353]

شب آرامی بود

می روم در ایوان، تا بپرسم از خود

زندگی یعنی چه؟

مادرم سینی چایی در دست

گل لبخندی چید ،هدیه اش داد به من

خواهرم تکه نانی آورد ، آمد آنجا

لب پاشویه نشست

پدرم دفتر شعری آورد، تکيه بر پشتی داد

شعر زیبایی خواند ، و مرا برد، به آرامش زیبای یقین

با خودم می گفتم

زندگی، راز بزرگی است که در ما جاریست

زندگی فاصله آمدن و رفتن ماست

رود دنیا جاریست

زندگی ، آبتنی کردن در این رود است

وقت رفتن به همان عریانی؛ که به هنگام ورود آمده ایم

دست ما در کف این رود به دنبال چه می گردد؟

هیچ

زندگی ، وزن نگاهی است که در خاطره ها می ماند

شاید این حسرت بیهوده که بر دل داری

شعله گرمی امید تو را، خواهد کشت

زندگی درک همین اکنون است

زندگی شوق رسیدن به همان

فردایی است، که نخواهد آمد

تو نه در دیروزی، و نه در فردایی

ظرف امروز، پر از بودن توست

شاید این خنده که امروز،دریغش کردی

آخرین فرصت همراهی با،امید است

زندگی یاد غریبی است کهدر سینه خاک

به جا میماند

زندگی ، سبزترین آیه ، در اندیشه برگ

زندگی، خاطر دریایی یک قطره، در آرامش رود

زندگی، حس شکوفایی یک مزرعه، در باور بذر

زندگی، باور دریاست در اندیشه ماهی، در تنگ

زندگی، ترجمه روشن خاک است، در آیینه عشق

زندگی، فهم نفهمیدن هاست

زندگی، پنجره ای باز، به دنیای وجود

تا که این پنجره باز است، جهانی با ماست

آسمان، نور، خدا، عشق، سعادت با ماست

فرصت بازی این پنجره را دریابیم

در نبندیم به نور،در نبندیم به آرامش پر مهر نسیم

پرده از ساحت دل برگیریم

رو به این پنجره، با شوق، سلامی بکنیم

زندگی، رسم پذیرایی از تقدیر است

وزن خوشبختی من، وزن رضایتمندی ست

زندگی، شاید شعر پدرم بود که خواند

چای مادر، که مرا گرم نمود

نان خواهر، که به ماهی ها داد

زندگی شاید آن لبخندی ست،که دریغش کردیم

زندگی زمزمه پاک حیات ست ، میان دو سکوت

زندگی ، خاطره آمدن و رفتن ماست

لحظه آمدن و رفتن ما ، تنهایی ست

من دلم می خواهد

قدر این خاطره را دریابیم

سهراب سپهری

[bahman7]

http://www.dotpars.org/
حمایت از ثبت پسوندهای اینترنتی دات پارس (PARS.) و خلیج فارس (PersianGulf.)، نمودی از همبستگی ملی ایرانیان

[amir_haji]

خیلی با ایران حال می کنم

[amir_haji]

خیلی با ایران حال می کنم

ایران پاینده باد موفق ادم های توشم موفق باشند

[shyazdi]

In The Name Of God

این اسامی خداوند را برای 11 نفر بفرستید و انشالله بزرگترین مشکل زندگیت به اذن خدا حل میشود . حتی اگر باور ندارید امتحان کنید. يا الله يا كريم يا أول يا آخر يا مجيب يا فارج الهمّ، ويا كاشف الغمّ، فرّج همي ويسّر أمري وارحم ضعفي وقلة حيلتي وارزقني من حيث لا أحتسب يا ربّ العالمين قال صلّى الله عليه وسلّم: "من قرأ هذا الدعاء وأخبر الناس به فرّج الله همّه" رسول خدا فرموده این دعا را بخوان و بدیگران هم خبر بده که بخوانند تا انشاالله در کارهایشان فرج حاصل شود .. بفرستید ؛ ضرر که نداره انشاالله که گرفتاری همه حل بشه

[حسین مهربانی]

فلسفه خیام

سعی میکنم هر روز اینجا را با شعری های از خیام اپدیت کنم
یا علی

[حسین مهربانی]

می خوردن و گرد نیکوان گردیدن / به زانکه بزرق زاهدی ورزیدن
گرعاشق و مست دوزخی خواهد بود / پس روی بهشت کس نخواهد دیدن
* * *
زان کوزه* می که نیست در وی ضرری / پرکن قدحی بخور بمن ده دگری
زان پیشترای صنم که در رهگذری / خاک من و تو کوزه *کند کوزه *گری

[حسین مهربانی]

تا چند زنم به روی دریاها خشت
بیزار شدم ز بت پرستان کنشت
خیام که گفت دوزخی خواهد بود
که رفت به جهنم و که امد ز بهشت


گویند کسان بهشت با حور خوش است
من می گویم که آب انگور خوش است
این نقد بگیر و دست از آن نسیه بدار
کاواز دهل شنیدن از دور خوش است


زان پیش که بر سرت شبیخون آرند
فرمای که تا باده گلگون آرند
تو زر نی ای غافل نادان که ترا
درخاک نهند و باز بیرون آرند

[حسین مهربانی]

بهتر بود اول با یک مقدمه ای از حضرت خیام شروع میکردم ولی


عمر خیام شاعر و فیلسوف جهانی
غیاث الدین ابوالفتوح حکیم عمرخیام نیشاپوری متولد 439ـ527 هجری شمسی ( 1047ـ 1123 میلادی یکتن از شعراء و فلاسفهء بزرگ است که در ادبیات جهانی اثری بسزایی گذاشته است و از شهرت زیادی برخوردار است. با اینکه خیام در علوم ریاضی، فلک و نجوم شهرتی زیادی دارد، ولی شهرت او بیشتر مرهون رباعیات اوست که بزبان پارسی سروده شده و بزبان دیگر اقوام وملل ترجمه شده است. مفاهیم اشعار او بدین میماند که گویا او به همهء زبانهای جهان صحبت میکند. این ویژگی بعد از هزار سال از درگذشت او بحال خود باقیست. درین بحث نگرشی است برحقیقت آثار این شاعر و فیلسوف بزرگ و اینکه اشعاریکه به این فیلسوف نسبت داده شده است چقدر حقیقت دارد و عقائد این مرد چگونه است؟
سوانح او:
ابوالفتوح عمر فرزند ابراهیم مشهور به خیام در سال 1047 میلادی در نیشاپور مرکز خراسان متولد گردیده و جهانیان توانایی اعجاب برانگیز اشعار او را هفتصد سال بعد از وفات او درک کردند.
او را خیام مینامند، چون او قبل ازینکه زندگی اش متغیر شود به ساختن خیمه مشغول بود. وقتیکه دوست صمیمی او نظام الملک وزیر پادشاهی سلجوقی الب ارسلان و بعداً نواسهء او ملکشاه مقرر شد، مستمری سالانهء خوبی برای خیام مقرر فرمود، او توانست زندگی راحتی داشته باشد و به تفکیر و تحقیق در اسرارهستی و زندگی و سرودن اشعار بپردازد . بیشترین زندگی خود را در نیشاپور و سمرقند گذرانیده است، به مراکز علمی آنزمان مثل بخارا، بلخ و اصفهان سفرهای زیادی انجام داد، تا اینکه در بغداد زندگی اختیار کرد.
خیام تألیفات زیادی دارد که میتوان از جمله از کتابهای ذیل نامبرد:
1ـ جبرو مقابله بزبان عربی، این کتاب را دانشمند فرانسوی (فرانزوبکه) بزبان فرانسوی ترجمه و در سال 1851م نشر کرده است. همچنان داود قیصر این کتاب را در سال 1931م به انگلیسی ترجمه کرده است.
2ـ از جمله کتابهای او ـ شرح اشکالات کتاب اقلیدس است.
3ـ کتاب دبگر او : روش شناخت ترکیبی طلا و نقره است.
4ـ خیام حل معادلات را از درجهء دوم کشف و طریقهء حساب مثلثات، و معادلات الجبر را از درجهء سوم را اختراع کرد .
5ـ در علم فلک از مکتشفان عصرخود بحساب می آید و تقویم او که شمارش سال به اساس گردش آفتاب است( همین تقویم هجری شمسی امروزی در افغانستان، ایران و تاجکستان) دقیقتر از تقویم گیروگوری شناخته شده است.
افکار خیام در رباعیات او:
خیام در رباعیات خود نسبت به زندگی، مرگ، زمان و ماده نظریهء خاصی دارد. او این هستی را چیزی حادث( یعنی پدید آمده که در اول نبوده) میداند، او بدین نظر است که هر پدیدهء حادث در حال تغیر است و باید در نهایت نابود شود. دنیای آخرت و معاد را از پدیده های غیبی و مجرد میشمرد که انسان با عقل خود از درک اینها عاجز است( یعنی اینهای پدیده های هستند که ماوراء طبیعت اند) . تحقیق نشان داده است که این شاعر به زندگی بعد از مرگ و روز آخرت معتقد بوده، برخلاف نظریهء بعضی ها که او را انسان غیر معتقد میپندارند، و میگویند؛ او انسان مادی بوده و لذات دنیوی را پدیده های گذرا میدانسته است که برای شادمانی اند و تنها برای تغیر پذیری بشر اند که انسانرا خوشبخت، بد بخت، مسرور و غمگین جلوه دهند و برای اینکه باید انسان احساس گناه و توبه کند.
خیام در رباعیات و اشعار خود ماهیت زندگی دوباره و روز آخرت را از ضروریات و واقعیات میداند، با وجودیکه بعضی ها صرف به زندگی دوبارهء روح معتقد اند، خیام زندگی دوبارهء روح و جسم را تأیید میکند. او کاملاً ایمان داشته است که الله (ج) یگانه ذاتیست که از اول بوده و برای همیشه خواهد بود، انسان موجودی ضعیفی است که تنها میتواند چیزی را از خدا(ج) بخواهد و از او طلب آمرزش کند. او با این تفکرخود از شناخت پیچیدهء مادی موجودات و هستی فراتر میرود و دلائلی را برای ادراک حکمت پرودگار و خواست او تعالی ارائه میدارد.
در شخصیت خیام کتابهای زیادی به عربی نگاشته شده است، ولی سه کتاب مهم از سه شاعر عرب در رابطه با او نگاشته شده است که هر کدام او را به تصور شخصی خود معرفی کرده اند. همهء این تألیفات در اوایل قرن بیستم نگاشته شده اند و یک نگرشی تاریخی از شخصیت خیام و تفکری را که رباعیات او در برمیگیرند ارائه کرده اند.
اولین اين تألیفات؛ از شاعر مصری مسیحی ودیع بستانی است که طبع اول آن در سال 1912م در قاهره بچاپ رسیده است.
این شاعر چهره خیام را در برخوردهای عقیدوی و فکری به تصویر میکشد و رباعیات او را که در ظاهر شکل انکار وکفر را دارد به شکل ظاهری آن حمل میکند و از آن این مفهوم را میگیرد که گویا او آدم مشکوک و حتی کافر بدین خود بوده است.
معرفی دوم از شخصیت خیام در کتاب شاعر دیگری مصری احمد رامی در سال 1924م آمده است. او خیام را پیرو عقیدهء جبری معرفی میکند و با وجودیکه در بارهء خیام و اعتقاد او به مرگ با استدلال به رباعیاتش شک داردـ این ادعای صوفی های هم عصرش بوده که با او سخت دشمنی داشته اند ـ او را شخص موحد معرفی کرده است. شخصی که فریضهء حج را اداء میکرده، نماز میخوانده است. بعداً همین صوفی ها اشعار او را در اوراد خود گنجانیده اند.
شخصی سومی که خیام را معرفی کرده است: شاعر بحرینی ابراهیم عریض است. او در کتاب خود تأکید میکند که؛ خیام شخص صریح، جدی و بسیار تند بوده که تا حد افراط، ولی اکثر رباعیات که مبتذل است از او نیست و به اشعار او مشهور شده است.
از خلوت به بیرون:
خیام از دائرهء فلسفه و خلوت نشینی به بیرون گرایی و شعر روی آورد، او توانست با اشعار خود رنجهای بشریت را بدون تکلف بیان بدارد، رباعیات او بحیث نمایشی از دردهای بشریت میماند و آنرا در شعر فارسی به یک مدرسه تبدیل مکیند. محققین بدین باور اند که رباعیات فارسی خیام ( بعد ازینکه فلسفه را کنار گذاشت و از سوالهای پیچیدهء آن در اسرار هستی برید )مدرسه ایست که از خیام یک متفکر تاریخی ساخته است نه یک انسان عادی.
دکتور غلام زاده میگوید: خیام در میان فلاسفه با رباعیات خود شخص بی نظیر است و این توفیق را داشته است که از مرحله علم نفاق فراتر برود.
من غافل نیستم که
زیبایی دنیا را ببینم
و به آن نه اندیشم.
چهرهء عربی خیام:
بدون شک چهرهء عربی خیام بسیار درخشان است، تسلط او بردوزبان، کتابهای او بعربی و مناظره های او با هم عصران عربی خود، نشان میدهد که او توانسته است یک فرهنگ عربی را در پهلوی فارسی داشته باشد. او به عربی آموخت، نگاشت و مناظره کرد، از بسیاری سئوالهای فلسفی زمان خود بعربی جواب گفت. گذشته ازینها، خطبهء ابن سینا در بارهء توحید را از عربی به فارسی ترجمه کرد. در عربی با آنکه کم است شعر سرود.
خیام در اشعار خود از عربی تأثیر پذیرفته و از روایات و اخبار، علم و اخلاق حميده، دینداری و شکایات او از گرفتاری های زمانش نشان میدهد که او یک انسان دیندار و واقع بین بوده که او را فراتر از خیامی معرفی میکند که در چند رباعی او خلاصه و معرفی گردد.
تأثیر خیام در ادبیات جهانی:
زبان فارسی در بسیاری از عصور اسلامی شکل جهانی داشته است که دارای ریشه های عمیق تاریخی است، این زبان پلی میان ادبیات بشر بوده است. رباعیات فارسی خیام الهام بخش بسیاری از شعراء و ادباء در جهان بويژه کشورهای عربی بوده، خصوصاً بعد ازینکه این اشعار به عربی پانزده بار ترجمه شده و نسلهای ادبی از آن بهره برده ا ند، بخصوص دو شاعر بزرک مهاجر ( ایلیا ابو ماضی) و ( نسیب عریضه اللذان) از آن الهامات در بارهء مقوله های شک، حیرت، دلهره و دوستی گرفته اند.
چنانچه شاعر انگلیسی ( ویتزگرالد) از شعر خیام تأثیر پذیرفته و آنرا ترجمه کرده است تا امریکای ها، اروپایی ها و هندوها را از نبوغ خیام آگاه سازد، با اینکه چهره ای از خیام ارائه کرده است چهره ای درستی نیست.
گذشته ازینها شاعر مشهور بنگالی ( قاضی نذرالاسلام) کسی بوده که از افکار خیام بیشترین تأثیر را داشته و بیشترین نبشته ها در رابطه با خیام بزبان بنگالی است و توسط همین شخص نگاشته شده است.
سروده های این شاعر در قرن بیستم در کشور تاجکستان شکل مدون به چاپ رسیده به اکثر زبانهای کشورهای آسیای میانه ترجمه شده است.

[حسین مهربانی]

***
من هيچ ندانم که مرا آنکه سرشت
از اهل بهشت کرد يا دوزخ زشـت
جامي و بتي و بربطي بر لب کشت
اين هر سه مرا نقد و ترا نسيه بهشت


***
مي نوش که عمر جاوداني اينـسـت
خود حاصـلـت از دور جواني اينسـت
هـنـگام گـل و باده و ياران سرمست
خوش باش دمي که زندگاني اينسـت

[حسین مهربانی]

در سایت ویکی پدیا چند افسانه از خیام درج شده البته باید بگم که خیام دشمنان بسیار داشت در زمان زندگی خودش یکی از همین دشمنان شاگرد ایشان بود که شیخ طاهری نام داشت و صبح نزد خیام برای اموزش علم میامد و بعد از کلاس در شهر از خیام بد میگفت
خیام که این موضوع را فهمید با همسایگان خود اطلاع داد صبح که شیخ برای اموز نزد من امد به شیپور بزنید وتا شیخ وارد خانه عمر خیام شد به شیپور و تبل شروع به سرو صدا کردند و خیام روبه همسایگان خود و مردمی که صدا رو از دور شنیده بودند و خود را به انجا رسانده بودند کرد و گفت که شاگردی که از تو درس بگیرد و بعد از کلاس پیش مردم از تو بد گوید بدتر از خری است که علف میخورد ولی سواری نمیدهد


افسانه

افسانه*هایی چند پیرامون خیام وجود دارد. یکی از این افسانه*ها از این قرار است که خیام می*خواست باده بنوشد ولی بادی وزید و کوزه میش را شکست. پس خیام چنین سرود:

ابریق می مرا شکستی، ربی		بر من در عیش را ببستی، ربی
من مِی خورم و تو می*کنی بدمستی		خاکم به دهن مگر که مستی، ربی

پس چون این شعر کفرآمیز را گفت خدا روی وی را سیاه کرد. پس خیام پشیمان شد و برای پوزش از خدا این بیت را سرود:

ناکرده گنه در این جهان کیست بگو!		آن کس که گنه نکرد چون زیست بگو!
من بد کنم و تو بد مکافات دهی		پس فرق میان من و تو چیست بگو!

و چون اینگونه از خداوند پوزش خواست رویش دوباره سفید شد. البته جدا از افسانه*ها در اینکه این دو رباعی بالا از خیام باشند جای شک است.^[۲۰]

[حسین مهربانی]

ریاضیات س. ا. کانسوا گفته: «در تاریخ ریاضی سده*های ۱۱ و ۱۲ و شاید هم بتوان گفت در تمام سده*های میانه حکیم عمر خیام متولد نیشابور خراسان نقش عمده*ای داشته*است.»

پیش از کشف رساله خیام در جبر، شهرت او در مشرق*زمین به واسطه اصلاحات سال و ماه ایرانی و در غرب به واسطه ترجمه رباعیاتش بوده*است. اگر چه کارهای خیام در ریاضیات (به ویژه در جبر) به صورت منبع دست اول در بین ریاضی*دانان اروپایی سدهٔ ۱۹ میلادی مورد استفاده نبوده*است،می*توان رد پای خیام را به واسطه طوسی در پیشرفت ریاضیات در اروپا دنبال کرد. قدیمی*ترین کتابی که از خیام اسمی به میان آورده و نویسندهٔ آن هم*دوره خیام بوده، نظامی عروضی مؤلف «چهار مقاله» است. ولی او خیام را در ردیف منجمین ذکر می*کند و اسمی از رباعیات او نمی*آورد. با این وجود جورج سارتن با نام بردن از خیام به عنوان یکی از بزرگ*ترین ریاضیدانان قرون وسطی چنین می*نویسد:

«

خیام اول کسی است که به تحقیق منظم علمی در معادلات درجات اول و دوم و سوم پرداخته، و طبقه*بندی تحسین*آوری از این معادلات آورده*است، و در حل تمام صور معادلات درجه سوم منظماً تحقیق کرده، و به حل (در اغلب موارد ناقص) هندسی آنها توفیق یافته، و رساله وی در علم جبر، که مشتمل بر این تحقیقات است، معرف یک فکر منظم علمی است؛ و این رساله یکی از برجسته*ترین آثار قرون وسطائی و احتمالاً برجسته*ترین آنها در این علم است. یکی دیگر از آثار ریاضی خیام رسالة فی شرح ما اشکل من مصادرات اقلیدس است. او در این کتاب اصل موضوعهٔ پنجم اقلیدس را دربارهٔ قضیهٔ خطوط متوازی که شالودهٔ هندسهٔ اقلیدسی است، مورد مطالعه قرار داد و اصل پنجم را اثبات کرد.[۳۰] به نظر می*رسد که تنها نسخه کامل باقیمانده از این کتاب در کتابخانه لایدن در هلند قرار دارد.[۳۱] «در نیمهٔ اول سدهٔ هیجدهم، ساکری اساس نظریهٔ خود را دربارهٔ خطوط موازی بر مطالعهٔ همان چهارضلعی دوقائمهٔ متساوی*الساقین که خیام فرض کرده بود قرار می*دهد و کوشش می*کند که فرضهای حاده و منفرجه*بودن دو زاویهٔ دیگر را رد کند.»[۳۲] درکتاب دیگری از خیام که اهمیت ویژه*ای در تاریخ ریاضیات دارد رسالهٔ مشکلات الحساب (مسائلی در حساب) هرچند این رساله هرگز پیدا نشد اما خیام خود به این کتاب اشاره کرده*است و ادعا می*کند قواعدی برای بسط دوجمله*ای کشف کرده و اثبات ادعایش به روش جبری در این کتاب است. بنابرین از دیگر دست*آوردهای وی موفقیت در تعیین ضرایب بسط دو جمله*ای (بینوم نیوتن) است که البته تا سده قبل نامکشوف مانده بود و به احترام سبقت وی بر اسحاق نیوتن در این زمینه در بسیاری از کتب دانشگاهی و مرجع این دو جمله*ای*ها «دو جمله*ای خیام-نیوتن» نامیده می*شوند. نوشتن این ضرایب به صورت منظم مثلث خیام-پاسکال را شکل می*دهد که بیانگر رابطه ای بین این ضرایب است. به هر حال قواعد این بسط تا توسط طوسی (که بیشترین تأثیر را از خیام گرفته) در کتاب «جوامع الحساب» آورده شده*است.روش خیام در به دست آوردن ضرایب منجر به نام گذاری مثلث حسابی این ضرایب به نام مثلث خیام شد، انگلیسی زبان*ها آن را به نام مثلث پاسکال می*شناسند که البته خدشه*ای بر پیشگامی خیام در کشف روشی جبری برای این ضرایب نیست.

»

او نخستین کسی بود که نشان داد معادلهٔ درجهٔ سوم ممکن است دارای بیش از یک جواب باشد و یا این که اصلاً جوابی نداشته باشند.«آنچه که در هر حالت مفروض اتفاق می*افتد بستگی به این دارد که مقاطع مخروطی*ای که وی از آنها استفاده می*کند در هیچ نقطه یکدیگر را قطع نکنند، یا در یک یا دو نقطه یکدیگر را قطع کنند.». ___ گفته: «نخستین کسی بود که گفت معادلهٔ درجهٔ سوم را نمی*توان عموماً با تبدیل به معادله*های درجهٔ دوم حل کرد، اما می*توان با بکار بردن مقاطع مخروطی به حل آن دست یافت.» ___ گفته: «در مورد جبر، کار خیام در ابداع نظریهٔ هندسی معادلات درجهٔ سوم موفق*ترین کاری است که دانشمندی مسلمان انجام داده*است.»^[۱۵] همچنین ___ گفته: «در مورد جبر، کار خیام در ابداع نظریهٔ هندسی معادلات درجهٔ سوم موفق*ترین کاری است که دانشمندی مسلمان انجام داده*است.»^[۱۵].
یکی دیگر از آثار ریاضی خیام رسالة فی شرح ما اشکل من مصادرات اقلیدس است. او در این کتاب اصل موضوعهٔ پنجم اقلیدس را دربارهٔ قضیهٔ خطوط متوازی که شالودهٔ هندسهٔ اقلیدسی است، مورد مطالعه قرار داد و اصل پنجم را اثبات کرد.^[۳۰] به نظر می*رسد که تنها نسخه کامل باقیمانده از این کتاب در کتابخانه لایدن در هلند قرار دارد.^[۳۱] «در نیمهٔ اول سدهٔ هیجدهم، ساکری اساس نظریهٔ خود را دربارهٔ خطوط موازی بر مطالعهٔ همان چهارضلعی دوقائمهٔ متساوی*الساقین که خیام فرض کرده بود قرار می*دهد و کوشش می*کند که فرضهای حاده و منفرجه*بودن دو زاویهٔ دیگر را رد کند.»^[۳۲]
درکتاب دیگری از خیام که اهمیت ویژه*ای در تاریخ ریاضیات دارد رسالهٔ مشکلات الحساب (مسائلی در حساب) هرچند این رساله هرگز پیدا نشد اما خیام خود به این کتاب اشاره کرده*است و ادعا می*کند قواعدی برای بسط دوجمله*ای کشف کرده و اثبات ادعایش به روش جبری در این کتاب است. بنابرین از دیگر دست*آوردهای وی موفقیت در تعیین ضرایب بسط دو جمله*ای (بینوم نیوتن) است که البته تا سده قبل نامکشوف مانده بود و به احترام سبقت وی بر اسحاق نیوتن در این زمینه در بسیاری از کتب دانشگاهی و مرجع این دو جمله*ای*ها «دو جمله*ای خیام-نیوتن» نامیده می*شوند. نوشتن این ضرایب به صورت منظم مثلث خیام-پاسکال را شکل می*دهد که بیانگر رابطه ای بین این ضرایب است.
به هر حال قواعد این بسط تا توسط طوسی (که بیشترین تأثیر را از خیام گرفته) در کتاب «جوامع الحساب» آورده شده*است. روش خیام در به دست آوردن ضرایب منجر به نام گذاری مثلث حسابی این ضرایب به نام مثلث خیام شد، انگلیسی زبان*ها آن را به نام مثلث پاسکال می*شناسند که البته خدشه*ای بر پیشگامی خیام در کشف روشی جبری برای این ضرایب نیست.

[حسین مهربانی]

برخیز و بیا بتا برای دل ما		حل کن به جمال خویشتن مشکل ما
یک کوزه شراب تا بهم نوش کنیم		زان پیش که کوزه*ها کنند از گل ما

چون عهده نمی*شود کسی فردا را		حالی خوش کن تو این دل شیدا را
می نوش بماهتاب ای ماه که ماه		بسیار بتابد و نیابد ما را

***

قرآن که مهین کلام خوانند آن را		گه گاه نه بر دوام خوانند آن را
بر گرد پیاله آیتی هست مقیم		کاندر همه جا مدام خوانند آن را

***

گر می نخوری طعنه مزن مستانرا		بنیاد مکن تو حیله و دستانرا
تو غره بدان مشو که می مینخوری		صد لقمه خوری که می غلام*ست آنرا

***

[حسین مهربانی]

عمرت تا کی به خودپرستی گذرد		یا در پی نیستی و هستی گذرد
می نوش که عمریکه اجل در پی اوست		آن به که به خواب یا به مستی گذرد

***

کس مشکل اسرار اجل را نگشاد		کس یک قدم از دایره بیرون ننهاد
من می*نگرم ز مبتدی تا استاد		عجز است به دست هر که از مادر زاد

***

کم کن طمع از جهان و میزی خرسند		از نیک و بد زمانه بگسل پیوند
می در کف و زلف دلبری گیر که زود		هم بگذرد و نماند این روزی چند

***

گرچه غم و رنج من درازی دارد		عیش و طرب تو سرفرازی دارد
بر هر دو مکن تکیه که دوران فلک		در پرده هزار گونه بازی دارد

***